{
    "title": "Gırtlak",
    "image": "https://www.girtlak.gen.tr/images/girtlak.jpg",
    "date": "19.01.2024 20:04:09",
    "author": "engin aktu",
    "article": [
        {
            "article": "<b>Gırtlak,</b> Boynun ön soluk borusunun üst kısmında yer almakta olan, bir solunum ve ses organıdır. Boynun ön bölümünde; yetişkin insanlarda 6. Omur hizasında bulunurken, bebeklerde ise 2 ve 4. Boyun omurları hizasında bulunmaktadır. Basit bir kutu görünümünde olan gırtlak; kıkırdak, zar ve bağlardan yapılmış olan önemli görevleri bulunan bir organdır. Solunum yolunun üst kısmını teşkil etmektedir ve aynı zamanda ses organıdır. Bu nedenle, gırtlağın yapısı, solunum borusunun diğer bölümlerinden daha değişik ve karışıktır.</div><div><br></div><div>Gırtlağın üst deliği, solunum yolunu küçültebilecek ve hatta tam manasıyla kapatabilecek bir mekanizmaya sahiptir. Bilhassa sesin oluşması ile ilgili olan bu mekanizma, aynı zamanda solunum yolunu kapatmak amacıyla, yabancı maddelerin daha içerilere girmesine engel olur. Bu suretle organizma, kendini ölüme bile götürebilecek olan bir olaydan kurtulma imkânına sahip olmaktadır.</div><div><br></div><div>Ergenlik çağında, erkek çocukların gırtlağı hızlı bir şekilde büyümeye başlar. Bütün kıkırdaklarda ve her yönde etkili olan bu büyüme neticesinde bir sene içinde, normal aralığının uzunluğu, neredeyse iki katına çıkar. Ses kıvrımlarının uzaması sonucunda, bu çağda erkek çocuklarının sesi değişir ve oldukça kalınlaşır. Kız çocuklarında gırtlağın büyümesi, ergenlik çağında da yavaştır. Bu yüzden gırtlak erkeklerde hem en hem de uzunluk bakımından, kadınlardan daha büyüktür.</div><div><br></div><div>Gırtlağın iskeletini oluşturan kıkırdaklar dokuz adettir. Bunların üçü çift, üçü de tektir. Tiroidin kıkırdağın boynun ön tarafında yapmış olduğu çıkıntıya, halk arasında adem elması adı verilir. Gırtlağın kasları da beş adettir. Bunlardan dört tanesi çiftken, bir tanesi de tektir. Bunların bazıları ses tellerini uzatır, kimisi de kısaltır. Yine kasların bazıları normal aralığını daraltırken, bazıları da genişletir. Gırtlak kaslarının görevlerinden ikincisi ise yabancı cisim ve zararlı maddelerin alt solunum yollarına geçmesini engellemek için gırtlağı kapatmaktır. Bu kasların harekete geçmesini sağlayan uyarı, yabancı zararlı maddelerin gırtlak iç yüzeyine teması sonucunda meydana gelmekte olan reflekstir.</div><div><br></div><div>Gırtlağın iç tarafı, bütün solunum yollarında olduğu gibi, çok katlı titrek tüylü epitel ile kaplanmıştır. Sadece fazla mekanik etkiler altında kalan ses tellerinin üzeri, boynuzsu bir epitel ile örtülmüştür. Gırtlak mukozasının altında her tarafta farklı şekilde salgı bezleri bulunur. Bunların vazifeleri gırtlak iç yüzünün sürekli nemli kalmasını sağlamaktır. Bu durum, burun boşluğunda olduğu gibi, buradan geçen havanın temizlenmesi ve neminin çoğalmasında önemli rol oynar. Larinks aynası adı verilen bir alet ile gırtlağın üst ve orta bölümleri gözlemlenebilir. Gırtlağın sinirleri vagus sinirinin iki dalından gelmektedir. Bunların dallarının kesilmesi ya da kanser hücreleri tarafından buraların istila edilmesi sonucunda, ses kısıklığı ortaya çıkar. Gırtlağın kendi özel isimleriyle anılan farklı farklı hastalıkları vardır. Difteri, gırtlak veremi, larenjit ve gırtlak felci en ciddileridir.</div>"
        }
    ]
}